|
|
1399/8/13 سه‌شنبه
|
جمعيت اين شهرستان بر طبق آمارگيري جامع سال 1390«221160» نفر بوده و مركز آن شهر هشتگرد است.
شهرستان ساوجبلاغ با وسعتي معادل ۲,۸۰۰ كيلومتر مربع در شمال استان البرز در عرض شمالي ۴۵/۳۵ تا ۵۰/۳۲ و طول شرقي ۴۵/۳۵ تا ۵۵/۵۰ واقع شده‌است. اين شهرستان از شرق به كرج، از جنوب به اشتهارد، از غرب به آبيك و از شمال به نوشهر و الموتقزوين منتهي مي‌شود.
ساوجبلاغ داراي ۴۴۷ پارچه آبادي، مكان و مزرعه‌است. ساوجبلاغ به سه ناحيه كوهستاني، كوهپايه‌اي و دشتي تقسيم مي‌شود، ۲۵ درصد كل مساحت شهرستان ناحيه كوهستاني است.
نام ساوجبلاغ تركي و به معني «چشمه آب سرد» است. اين شهرستان داراي روستاهاي زيادي است و محصولات كشاورزي فراواني دارد. ميوه گيلاس آن به ويژه گيلاس روستاي فشند و آردهه كيفيت بالايي دارد.
مصوبه ايجاد و تأسيس شهرستان ساوجبلاغ :
شماره و تاريخ مصوبه: ۱۳۶۸.۰۴.۲۱ -.۴۹۱۴۰ ت۶۰۱ - ۱۳۶۸.۰۵.۱۴- ۸۴۵. هيأت وزيران در جلسه مورخ ۱۳۶۸.۴.۲۱ بنا به پيشنهاد شماره ۱۸۴۶۳.۴.۲۲ وزارت كشور و به استناد ماده ۱۳ قانون تعاريف و ضوابط تقسيمات كشوري مصوب پانزدهم تير ماه يك هزار و سيصد و شصت و دو مجلس شوراي اسلامي و آيين‌نامه اجرايي آن مصوب بيست و دوم مهر ماه يك هزار و سيصد و شصت و سه و در اجراي ماده ۷ همين قانون تصويب نمودند. شهرستان ساوجبلاغ به مركزيت شهر هشتگرد از تركيب:
۱- بخش مركزي به مركزيت شهر هشتگرد شامل دهستان‌هاي برغان، نجم‌آباد، سعيدآباد، چهاردانگه، خور-هيو، چندار، تنكمان، احمدآباد، رامجين، سيدجمال‌الدين و گلسار وشهر نظرآباد.
۲- بخش طالقان به مركزيت روستاي شهرك شامل دهستان‌هاي بالاي طالقان، ميان طالقان و پايين طالقان. در تابعيت استان تهران ايجاد و تأسيس گردد.
پيشينه تاريخي :
نام ساوجبلاغ از زبان تركي آذري به معناي سرزمين چشمه‌هاي آب سرد با تاريخ، فرهنگ و مدنيت هفت هزار ساله و مشاهير نام آور و رسوم ديرپا و ريشه دار گره خورده‌است. سرزمين خاندان‌هاي علمي آل طالقاني سادات و غير سادات، آل صالحي، آل برغاني، آل حكمي، آل رفيعي، آل ميرحبيب، آل ميرعرب شاه، آل شهيد ثالث، آل علوي شهيد، آل فشندي و آل نحوي كه با تأسيس مدارس علميه صالحيه، سردار، نواب و التفاتيه در شهر قزوين ، مدرسه شاهزاده خانم در تهران و سرودن اشعار در مدح اهل بيت(عليهم السلام)، خدمات فراوان علمي و فرهنگي به ايران و اسلام كرده‌اند. وجود آرامگاه حدود پنجاه تن از امامزادگان در محدوده شهرستان ساوجبلاغ گوياي علاقه ساوجبلاغي‌ها به مذهب تشيع است. اين امامزادگان در دو مقطع تاريخي - به هنگام حكومت علويان در طبرستان و طالقان و به هنگام حضور حضرت امام رضا در خراسان - وارد ساوجبلاغ شدند تا با گذر از اين منطقه به نواحي ياد شده برسند كه به وسيله امويان و عباسيان جان باختند.
حمدالله مستوفي در كتاب نزهه القلوب در باب ولايت ساوجبلاغ مينويسد: سا وجبلاغ ولايتي است كه در اوان سلاجقه مال به ري مي‌داده و در عهد مغول سوي شده، هوايي بغايت خوب دارد. اكثر آبش از قنوات است، ميوه و قله بسيار مي‌باشد و نانش در غايت نيكويي و حقوق ديواني او دوازده هزار دينار مقرر است و مردم آنجا چون اكثر صحرا نشينند مقيد به مذهب نيستند. واز اعظم قراي آنجا خرداد(خراو) و نجم آباد و سنقر آباد است. ودر سنقر آباد سادات آلي نسب اند و الحال خرابست.
- آيت‌الله سيدمحمود طالقاني: يكي از مناديان مردم سالاري ديني در انقلاب اسلامي ايران.
- آيت‌الله شيخ مرتضي ديزاني: فقيه عارف و استاد حوزه علميهٔ نجف اشرف
- آيت‌الله شيخ محمدتقي برغاني (شهيد ثالث): از فقهاي قرن سيزدهم هجري قمري و مؤلف مجموعه ۲۴ جلدي «منهج الاجتهاد».
- آيت‌الله ملا محمدصالح برغاني: مؤسس مدرسه علميه صالحيه قزوين و صاحب ۳۰۰ عنوان كتاب، رساله و حاشيه در فقه و ديگر علوم اسلامي؛ كسي كه بارها در حضور فتحعلي شاه قاجار مسئله ولايت فقها را مطرح كرد.
- آيت‌الله شيخ مسيح طالقاني: از فقهاي قرن اخير.
- ملا ابراهيم جزني: فقيه و حاكم شرع طالقان و ساوجبلاغ در عصر كريم خان زند.
- آيت‌الله سيدابوالحسن رفيعي طالقاني: استادحكمت و فلسفه آيت‌الله خميني.
- ملا نعيماي طالقاني : فيلسوف دوره صفويه و حافظ كتب شيعي در حمله افغان‌ها به اصفهان.
- آقا حكمي طالقاني: احياگر فلسفه صدرايي در قرن سيزدهم.
- آيت‌الله محمد كاظم طالقاني: مدرس فلسفه اسلامي در قرن يازدهم.
- شيخ محمد تقي فرشته: از اساتيد فلسفه اسلامي در قرن سيزدهم.
- مرحوم ميرزاهادي آقااحمدي: روحاني و عارف وارسته معاصر.
- شيخ علي ميرزايي: فيلسوف هم عصر ناصرالدين شاه قاجار.
- ميرزا عبدالنقي ديزاني: از حكما و فلاسفه مشاء.
- دكتر حكمت الله ملاصالحي: استاد دانشگاه تهران و پايه گذار دانش فلسفه باستان شناسي.
- ابراهيم بوذري: خوشنويس كتيبه آرامگاه سعدي و دروازه قرآن شيراز.
- پرويز كلانتري: از نقاشان معاصر و طراح يكي از تمبرهاي منتشر شده از سوي سازمان ملل متحد.
- دبير اعلم تقي بن محمد ساوجبلاغي: متصدي ديوان رسايل خاصه قاجار.
- غلامحسين درويش خان: از اساتيد موسيقي سنتي ايران، پيش درآمد موسيقي ايراني از ابتكارات او است.
- درويش عبدالمجيد طالقاني: كسي كه خط شكسته نستعليق را به كمال رساند.
- صنيع همايون مرجاني : منبت كار و قلمدان ساز دوره قاجار.
- علي آقا حسيني: خوشنويس و از شاگردان عمادالكتاب.
- غلامحسين امير خاني : رئيس سابق انجمن خوشنويسان ايران.
- سيدحسن و سيدحسين ميرخاني: بنيانگذاران انجمن خوشنويسان ايران.
- جمشيد اميني: از شاگردان كمال الملك و مبتكر رشتهٔ نقاشي - قالي در ايران.
- دكتر عنايت الله شهيدي: تعزيه پژوه نامدار ايران، تحقيق او با نام «پژوهشي در تعزيه و تعزيه خواني» به عنوان بهترين پژوهش فرهنگي سال ۱۳۷۹ كشور برنده جايزه شد و نمايندگي يونسكو در ايران آن را چاپ كرد.
- سيد ميرعبدالرحيم (سيد آقا) ميرحبيبي : از شعرا و مداحان اهل بيت در عهد قاجار اهل روستاي ورده.
- سيد ميرعبدالرحيم (كاظم) ميرحبيبي : از شعرا و انقلابيون فعال اهل روستاي ورده.
- سيدمرتضي برغاني : از شاگردان مرحوم كلهر.
- ميرزا علي آقااحمدي ديزاني : عالم و خوشنويس دوره قاجار.
- زين العابدين طالقاني ديزاني: از اساتيد خط نسخ در قرن ۱۲ هجري قمري.
- حاجي بارك الله يا حاجي خان طالقاني: از شبيه خوانان خوانندگان بنام تهران در دوره محمدعلي شاه و احمد شاه و اوايل پهلوي.
- علي اكبر معروف به اهل عزا: از تعزيه خوانان تكيه دولت در اواخر عهد ناصري و در دوره مظفرالدين شاه قاجار.
- ميرزا علي جان ديزاني: خوشنويس و كاتب قرآن كريم با خط زرين.
- آقا سيد احمد معروف به صغير: از ادباي معاصر.
- جهان بخش ذوقي معروف به ناظم الشعرا: از شاعران مرثيه.
- ميرزا حسن طالقاني: از محققان و نويسندگان كتاب «نامه دانشوران ناصري».
- غافل طالقاني: از شعراي دوره صفويه.
- ملا علي راجي: از مرثيه سرايان معروف ديزان طالقان
- سيد محمدحسن آل طالقاني: شاعر و مدير مجله معارف در نجف اشرف.
- ملا علي بابا مهراني: از شعرا و ادباي عصر زنديه.
- دكتر زين الدين كيايي نژاد: شاعر معاصر.
- دكتر سيدحسن حسيني: شاعر، نويسنده و محقق اورازاني كه در اوايل فروردين ۱۳۸۳ در ۴۸ سالگي درگذشت.
- الله بدشت دنبليدي: نويسنده كتاب دو عاشق حقيقي طالقاني؛ عزيز و نگار.
- حسن هنرمندي طالقاني: مترجم، شاعر و داراي دكتراي ادبيات فرانسه از دانشگاه سوربن (متولد ۱۳۰۷خورشيدي).
- سيدجعفر آل طالقاني: مفسر و حافظ كل قرآن كريم.
- شيخ ميرزا اسماعيل طالقاني: فقيه، مفسر و حافظ كل قرآن كريم.
- فراقي طالقاني: مفسر و حافظ كل قرآن كريم در دوره صفويه.
- نظرعلي طالقاني: از شاگردان شيخ مرتضي انصاري و حافظ كل قرآن كريم.
- ملا علي برغاني: صاحب تفسير عرفاني «غنايم العارفين».
- حاج حسن بيگلري فشندي: استاد علوم قرآني و مؤلف كتاب «سر البيان في علم القرآن».
- ميرزا ابوتراب برغاني: صاحب تفسير قرآن در ۵ مجلد بزرگ.
- محمدحسين گوراني: مترجم قرآن به سبك محشي به خواص سوره‌ها.
- ابوالحسن عباد طالقاني: محدث شيعي.
- ابوسهل طالقاني: از محدثان شافعي مذهب قرن سوم هجري قمري، مدفون در بغداد.
- ابونصر طالقاني: از محدثان عامه در اوايل قرن چهارم هجري.
- ابو عبدالله طالقاني صوفي: از محدثان قرن پنجم هجري.
- حيدر بن شعيب طالقاني: از محدثان قرن چهارم.
- محمد بن ابراهيم طالقاني: از مشايخ روايت مرحوم شيخ صدوق.
- سيدميرزا محمد صالحي: از شاگردان عارف مرحوم آقا جمال خوانساري.
- مولي تقي ديزاني: از عرفاي قرن سيزدهم.
- شيخ خليل الله طالقاني: از بزرگان عرفا و صوفيه در دوره صفويه.
- صادق عنقا: از عرفاي قرن اخير و قطب سلسله اويسيه.
- عاقلدي طالقاني: از عرفاي عصر صفويه.
- علي بن صالح طالقاني معروف به شيخ ابري: عارفي كه به حضور امام موسي كاظم (ع) رسيد.
- سيدقريش ذهبي: از اقطاب سلسله عرفاني ذهبيه.
- سيدمهدي نقيب السادات: از عرفاي معاصر.
- محمدعلي فشندي: از عرفاي معاصر و تشرف يافتگان به محضر امام مهدي.
- جلال آل احمد: مصلح و نويسنده شهير ايراني.
- ميرزا ابراهيم معارف: مبارز و آزاديخواه عصر مشروطيت.
- آيت‌الله سيد ابوالحسن گليردي: از مبارزان عصر مشروطيت و مؤسس اتحاديه طالقانيها (پدر آيت‌الله سيدمحمود طالقاني).
- دكتر ابراهيم حشمت: از رهبران نهضت جنگل و همرزم ميرزا كوچك خان.
- دكتر علي اصغر حشمت: از مبارزان عصر مشروطيت و از اعضاي اتحاديه طالقانيها.
- سيد محمدتقي آل احمد:
- ابراهيم كيايي: از مبارزان نهضت جنگل.
- آيت‌الله شيخ نصر الله آل شهيد: مبارز نهضت تحريم تنباكو.
- شيخ احمد آل فشندي : رهبر انقلابيون مشروطه خواه قزوين.
- سليمان خان افشار: رئيس ايل افشار ساوجبلاغ در عصر قاجاريه.
- شيخ علي اكبر مرجاني: از مشروطه خواهان مشروعه همراه شيخ فضل‌الله نوري.
- ملا علي سوهاني: ابلاغ كننده نامه ميرزاي شيرازي به مردم در واقعه تحريم تنباكو.
- شيخ آقا هرنجي: از مبارزان عليه استبداد رضا شاهي.
- خدابخش اوانكي : پيك نهضت جنگل.
- ميرزا ابراهيم كركبودي: از شهداي انقلاب مشروطيت.
- نورالله نوروزي: ديپلمات ساوجبلاغي كه در سال ۱۳۷۷ به‌دست طالبان در مزار شريف(افغانستان) به شهادت رسيد.
- دكتر تقي شريعتمدار: از اساتيد پزشكي ايران.
- دكتر يحيي پويا: پزشك محقق و عضو انجمن خون شناسان فرانسه.
- دكتر محمد رضا طالقاني: از متخصصان قلب و عروق در ايران.
- ميرزا مهدي مرجاني: از طبيبان طالقان.
- دكتر ناصر مسيح
- دكتر ابوالقاسم غفاري
- مصباح نجم الملك: منجم و صاحب تقويم.
- شروان فشندي: صاحب مدال طلاي مسابقات دانش آموزي جهاني فيزيك در سال ۱۳۷۸.
- بانو نور جهان مرجاني: از زنان خوشنويس اواخر قرن سيزدهم.
- ام كلثوم برغاني: از زنان فقيه و محدثه و صاحب كتاب «تفسير سوره فاتحه».
- قره العين برغاني: از زنان مجتهده و شاعره عصر ناصرالدين شاه قاجار و يكي از چهره‌هاي اصلي جريان شيخيه.
- ربابه برغاني: از زنان سخنور و مجتهده قرن سيزدهم.
- بانو ميرزا ماه شرف برغاني: متصدي نامه نگاري اي همسر فتحعلي شاه قاجار و استاد خط شكسته.
- بنت صاحب بن عباد طالقاني: از زنان دانشمند شيعي در قرن چهارم هجري قمري.
- خديجه سلطان خانم برغاني: از اساتيد زن حوزه علميه قزوين در قرن سيزدهم.
- صديقه خانم برغاني: از زنان مجتهده و حافظ قرآن كريم كه در آغاز جنگ جهاني اوّل براي بيرون راندن عثماني‌ها از شهر مقدس كربلا و حمايت از قيام ميرزا محمدتقي شيرازي (رهبر نهضت استقلال طلبي عراق)، «گروه زنان» را تشكيل داد.
- دكتر حسن هنرمندي : شاعر و مترجم معاصر، مدير سابق برنامه‌هاي ادبي راديو ايران.
- دكتر محمود بهمني (فشندي): رييس پیشین بانك مركزي ايران و نماینده پیشین مجلس
|
|
|